Zomeruur: als de klok vooruitgaat, maar ons lichaam achterblijft.
Dit weekend schakelen we weer over naar het zomeruur. En zoals elk jaar duiken ze weer op: de voor- en tegenstanders van de uurverandering. De één houdt van lange, lichte avonden, de ander verlangt vooral naar één vast ritme en zou het zomeruur liefst vandaag nog afschaffen. De meningen lopen dus uiteen, maar ons lichaam? Dat spreekt alvast duidelijke taal. Bij De Nachtwacht zoomen we graag even in om de voor-en nadelen en wat zo een uurtje verschil precies doet met jouw lichaam.
Zomeruur: goed bedoeld, maar niet goed voor je slaap
Voor we dieper ingaan op de winter- en zomertijd, nemen we je even mee terug in de tijd. Naar toen het natuurlijke ritme van licht en donker ons dagverloop bepaalde. Toen het winteruur nog gewoon het uur was – het ritme dat het dichtst aanleunt bij onze biologische klok. Zeg maar: het natuurlijke ritme.
Het zomeruur werd later ingevoerd, met als voornaamste doel energie te besparen. Door het schuiven met de klok meer licht tegen de avond te hebben, hoopte men minder verlichting en verwarming te moeten gebruiken. In de realiteit van vandaag zijn de voordelen een pak genuanceerder, en zijn ook de nadelen wat meer de kop op komen steken – waaronder de impact op onze nachtrust.
De voordelen: meer licht, meer leven
Er zijn zeker positieve kanten aan het zomeruur. Zo blijven de avonden langer licht, wat een gunstig effect kan hebben op het verkeer, en dan vooral op het aantal verkeersongevallen. Daarnaast nodigt het extra daglicht uit om na het werk wat langer buitenshuis te blijven – een terrasje met vrienden, een wandeling, nog een beetje sporten...
Voor sommige mensen zorgt dit extra licht in de avond voor een ware energieboost. Ze voelen zich opgewekter en ervaren het alsof de dag net iets meer ruimte biedt.
Klinkt goed, niet? Al valt er ook een kanttekening te maken.
De Nadelen: ons bioritme uit balans
Je lichaam volgt van nature een biologisch ritme van ongeveer 24 uur, het zogenaamde circadiaans ritme. Deze interne klok regelt onder meer wanneer je wakker wordt, actief bent en wanneer je behoefte hebt aan rust of slaap. De belangrijkste sturende factor daarin is licht, en dan vooral natuurlijk zonlicht.
‘s Ochtends stopt blootstelling aan daglicht de aanmaak van melatonine, het hormoon dat je slaperig maakt. Daardoor word je wakker en komt je lichaam op gang. Naarmate de dag vordert en het licht afneemt, stijgt de melatoninespiegel opnieuw en bereidt je lichaam zich voor op de nacht.
Wanneer we de klok een uur vooruitzetten, zoals bij de overgang naar het zomeruur, raakt dat ritme verstoord. Je staat vroeger op, vaak nog voor het buiten licht is. Je brein denkt: “Het is nog nacht.” Tegelijkertijd blijft het langer licht in de avond, waardoor de aanmaak van melatonine wordt uitgesteld en je moeilijker in slaap valt.
Die verschuiving kan leiden tot vermoeidheid overdag, moeilijk inslapen en een algemeen gevoel van ontregeling. Vooral kinderen, ouderen en mensen met een gevoelig slaapritme ondervinden hier meer hinder van. Voor hen voelt het vaak als een mini- jetlag.
Heb jij last van de uurverandering?
Hoewel het zomeruur al meerdere keren ter discussie stond, blijft het voorlopig onzeker of het ooit echt zal worden afgeschaft. In de tussentijd kan je jezelf wel helpen om beter om te gaan met de uurverandering.
Deze tips zetten je alvast op weg:
- Bouw je ritme langzaam op. Ga enkele dagen voor de omschakeling telkens 10 à 15 minuten vroeger slapen.
- Zoek het ochtendlicht op. Zelfs 20 minuten buiten in daglicht kan al een verschil maken.
- Beperk blauw licht ’s avonds. Zet schermen op nachtmodus of leg ze gewoon even aan de kant.
- Creëer rust in je avondroutine. Zo help je je lichaam de overgang vlotter te maken.
Deskundig advies nodig?
Een matras, nieuw bed, hoofdkussen of bedlinnen kopen is meer dan een besluit, het is een ervaring en wij kunnen je helpen bij iedere stap. Tenslotte weten we als geen ander wat je nodig hebt voor een optimale nachtrust. Bezoek onze winkel in Kortrijk waar het Nachtwacht team klaar staat om al jouw vragen te beantwoorden!
